Sức mạnh của sự khích lệ
Tác giả: Ken Blanchard, Ph.D
Về tác giả:
Tiến sĩ Ken Blanchard là tổng giám đốc của Ken Blanchard Companies. Ông là một diễn giả, nhà tư vấn về thái độ sống của con người. Ông là tác giả hơn 30 cuốn sách bán chạy nhất.
Tóm tắt nội dung sách:
Ken Blanchard đã đưa ra phương pháp khích lệ những mặt tích cực để định hướng những hành vi chưa tốt của người khác, để tăng hiệu quả công việc cũng như cải thiện các mối quan hệ.
CHƯƠNG 1: CUỘC GẶP GỠ TÌNH CỜ…
Wes Kingsley đến Orlando dự một hội nghị. Khoảng thời gian nghỉ ngơi, Wes đã chọn khu công viên Thế giới Đại dương làm điểm tham quan của mình.
Hơn 3000 khán giả đang ngồi chật kín trên khán đài công viên hồi hộp chờ chứng kiến màn biểu diễn ngoạn mục của những chú cá voi.
Cá voi vốn là một trong những loài cá săn mồi hung tợn nhất đại dương, thế mà, ở đây chúng vui vẻ vẩy vẩy vi lưng chào khán giả, và để mặc cho các nhân viên huấn luyện cỡi trên lưng. Những cái đuôi khổng lồ rẻ nước, rồi hàng loạt các cú nhảy điêu luyện của chúng. Tất cả khán giả rất thích thú với những màn trình diễn của chúng, vẻ mặt của họ rạng ngời và mãn nguyện.
Wes Kingsley như bị mê hoặc bởi những màn trình diễn ấn tượng của các chú cá voi. Cuối buổi diễn, anh tìm cách bắt chuyện với huấn luyện viên. Sau khi tự giới thiệu, Wes nói: “Tôi không có ý làm phiền anh, nhưng tôi thật sự muốn biết làm cách nào anh có được màn biểu diễn tuyệt vời đến thế với những con vật vốn rất hung dữ này?”
Tôi là Dave Yardley, người huấn luyện tự giới thiệu rồi kể:
“Chú cá Shamu khổng lồ chính là thầy của tôi, nó đã dạy cho chúng tôi biết cách làm việc với đồng loại của chúng. Điều đầu tiên mà nó dạy tôi là chớ nên chọc giận nó, điều thứ hai là lòng kiên nhẫn. Chúng tôi tìm hiểu sở thích của từng chú cá, rồi nhảy xuống nước chơi đàu với chúng cho đến khi chúng thân thiện và tin tưởng chúng tôi, nghĩa là chúng tôi đã hoàn toàn thuyết phục được chúng.
Chúng tôi chỉ tập trung vào những khía cạnh tích cực, thưởng cho chúng mỗi khi chúng thực hiện tốt yêu cầu của chúng tôi. Khi chúng không thực hiện hay làm không đúng với yêu cầu thì chúng tôi bỏ qua và lập tức chuyển hướng chú ý của cá voi đến những điều mà chúng thích thú và thực hiện tốt, rồi chúng tôi quan sát xem chúng có thực hiện đúng phần nào điều chúng tôi mong đợi hay không để khen thưởng. Nghĩa là không áp dụng hình phatj để ép chúng luyện tập.”
Vẻ mặt của Wes hớn hở, anh chân thành tâm sự với Dave:
“Câu chuyện huấn luyện cá voi thật là thú vị. Tôi nhận ra là có thể học hỏi một vài điều mới cho bản thân mình. Tôi đang gặp khó khăn trong công việc, tôi luôn vất vả trong việc đốc thúc nhân viên của mình làm việc hiệu quả hơn, đôi lúc tôi có cảm giác mình đang đuối sức và hơi nản lòng. Bây giờ tôi hiểu, có lẽ tôi đã quá chú trọng đến những sai sót, những hạn chế của họ hơn là tin tưởng khích lệ, động viên họ, và họ cũng không đặt nhiều niềm tin vào tôi.”
Dave thân tình: “Bạn phải nhớ là, khi một hành vi được bạn quan tâm đến nhiều thì nó sẽ có khuynh hướng tự động lập đi lập lại thường xuyên hơn. Và, thường thì “cấp trên” ra lệnh “cấp dưới” thực hiện điều mình muốn!
Chúng ta không cần ra lệnh mà làm sao cho nhân viên hiểu điều bạn mong muốn qua việc xây dựng lòng tin, chỉ nên tập trung vào những khía cạnh tích cực, khi có sai phạm nên chuyển hướng năng lượng.”
CHƯƠNG 2: SỰ THÔNG THÁI TỪ NGƯỜI PHỤ NỮ…
Được sự giới thiệu của Dave, Wes Kingsley quyết định đến Hilton tham dự buổi thuyết trình của bà Anne Marie Butler, một nhà tư vấn doanh nghiệp khá nổi tiếng.
Anne Marie Butler nói: “Khi quen biết với Dave và những huấn luyện viên khác tại Thế giới Đại dương, tôi thật sự bị mê hoặc và phát hiện ra chìa khóa của thành công trong việc huấn luyện cá voi, nếu đem áp dụng cho con người thì thật tuyệt. Nhất là việc quản lý con cái trong gia đình nhân viên trong công ty. Tôi muốn chia sẻ với các bạn một vài phương pháp chủ yếu sau đây:
Trước hết, động lực chính là sự thúc đẩy bên trong để tạo ra một thái độ làm việc hiệu quả cao. Cấp
quản lý, phải cùng nhân viên bàn bạc để tìm ra mục tiêu đúng đắn và khả thi. Khi nhân viên không biết rõ mục đích và yêu cầu cụ thể thì việc quản lý không còn ý nghĩa gì.
Sau khi đặt ra các mục tiêu rõ ràng để thúc đẩy, các bạn cần quan tâm đến nhân viên hành động như thế nào. Quan sát, ghi nhận và động viên là bước mà các nhà quản lý thường bỏ qua, cho đến khi nhân viên gây ra sai phạm. Có nhiều nhân viên được hỏi: “Làm sao anh biết được mình còn đang thực hiện tốt công việc của mình?” Câu trả lời của họ là: “Là khi tôi chưa bị xếp của tôi phàn nàn!”
Sau khi nhân viên thực hiện công việc của mình, họ sẽ nhận được từ cấp trên một trong bốn loại phản hồi sau: không có phản hồi gì cả, phản hồi tiêu cực, chuyển hướng và phản hồi tích cực.
Loại phổ biến nhất là không có phản hồi. Mọi người thường quen với chuyện bị sếp bỏ mặc với công việc của mình, họ nghĩ công việc vẫn bình thường, trôi chảy, chưa bao giờ được nghe ý kiến gì từ sếp, cho đến khi họ nhận được phản hồi tiêu cực dưới dạng ánh mắt giận dữ, lời chỉ trích gây gắt, thậm chí là cả hình thức kỷ luật.
Hai loại phản hồi còn lại là chuyển hướng và phản hồi tích cực. Chuyển hướng là phương pháp hay nhất để thay đổi những tình huống tồi tệ: mô tả sai phạm một cách rõ ràng khi nó vừa xảy ra, đồng thời tránh không đổ lỗi cho người khác. Chỉ ra những tác động tiêu cực của những sai phạm đó và hãy nhận lỗi cùng họ vì bạn đã không hướng dẫn công việc rõ ràng ngay từ đầu, giải thích lại công việc và bạn hãy tỏ ra và nói cho người đó biết bạn vẫn luôn tin tưởng vào họ, người phạm lỗi sẽ quay lại đúng hướng và không tập trung một cách tiêu cực vào những lỗi lầm.
Loại thứ tư là pnản hồi tích cực. Điều quan trọng là không cần phải chờ đến lúc có được hành vi hoàn toàn đúng đắn bạn mới phản hồi tích cực. Bạn phải khích lệ kịp thời, phân tích cụ thể về những gì người khác thực hiện đúng hay gần đúng. Hãy nói ra những cảm xúc tích cực mà bạn cảm nhận. Hãy khuyến khích, động viên họ tiếp tục thực hiện tốt như thế qua hình thức khen thưởng, biểu dương, tạo cơ hội công tác v.v..
Trong thực tế, người quản lý phát hiện người khác sai phạm là chuyện vô cùng dễ, có thể gọi đây là sự phản hồi bắt lỗi. Ngược lại là loại phản hồi khích lệ là loại phản hồi khó hơn, đòi hỏi người quản lý phải có lòng kiên nhẫn và tính kiềm chế. Nghĩa là, bạn phải thay đổi đối tượng mình quan tâm.
Hãy luôn quan tâm và động viên người khác, ngay cả khi mọi chuyện vẫn đang tốt đẹp!
CHƯƠNG 3: MỘT CUỘC TRÒ CHUYỆN THÚ VỊ
Từ khi được Dave giới thiệu, và nhất là sau khi tham dự buổi diễn thuyết của bà Anne Marie, Wes rất cảm phục tài năng của bà Anne, những ý tưởng của bà đã làm cho Wes vô cùng thích thú, được trò chuyện với bà sẽ giúp anh học được nhiều điều. Tận dụng thời gian còn lại, Wes đã hẹn gặp bà Anne Marie ở một quán cà phê. Cuộc trò chuyện của họ vô cùng hấp dẫn.
Bà Anne Marie nói: “Bất cứ lúc nào bước vào một cửa hiệu, nhà hàng hay một nơi sản xuất kinh doanh mà chứng kiến được sự đam mê, lòng nhiệt tình của nhân viên ở đó, tôi đều luôn muốn biết nguyên nhân nào và tại sao. Khi đến xem Shamu và các bạn cá của nó biểu diễn, tôi cảm nhận một điều gì đó thật tuyệt diệu, cảm giác ấy thôi thúc tôi tìm hiểu cách huấn luyện, quản lý của họ. Và thật kỳ lạ, nguyên tắc huấn luyện cá voi của họ lại rất giống với phương pháp của tôi đang truyền đạt cho các nhà quản lý. Tôi hiểu là các chú cá voi cần nhận được lời khen hay phần thưởng khi chúng thực hiện được điều nhân viên huấn luyện yêu cầu. Nhưng tôi phản đối cách quản lý hành vi của con người chỉ dựa trên sự khen thưởng. Vì, tôi cho rằng con người làm việc không chỉ vì phần thưởng mà họ sẽ nhận được. Họ làm vì họ biết đó là điều nên làm mà thôi.
Chúng ta cũng không nên để nhân viên trở nên lệ thuộc vào những lời khen ngợi của cấp trên, vì như thế họ chỉ làm việc tốt khi có sếp bên cạnh. Mục tiêu sau cùng của phản hồi khích lệ là giúp mọi người biết tự động viên bản thân mình.”
‐ Làm sao bà có thể làm được điều đó? Wes hỏi.
‐ Ông có thể đưa ra những nhận xét kiểu như: “Tôi nghĩ anh sẽ thấy rất thoải mái khi hoàn thành dự án trước thời hạn?” hoặc: “Khi hoàn thành công việc một cách tốt đẹp như vậy, cảm giác của anh ra sao?” v.v… Phản hồi khích lệ chưa phải là điểm chấm hết, mà đó lại là phần mở đầu cho một mục tiêu kế tiếp nhằm giúp mọi người nhận biết được giá trị của bản thân họ.
Nếu ta mở lòng với mọi người bằng một thái độ sống tích cực thì ta sẽ nhận được những kết quả tích cực. Đây đúng là vấn đề quản lý nhân sự, nhưng nó lại có ý nghĩa quyết định với việc tăng năng suất. Trong thời đại ngày nay, việc cải tiến kỷ thuật, phương thức, chiến lược kinh doanh mới… đều nhanh chóng bị các đối thủ cạnh tranh bắt chước, sao chép. Điều duy nhất mà đối thủ cạnh tranh không thể đánh cắp được của ông chính là mối quan hệ mà ông gây dựng được với nhân viên của mình cũng như mối quan hệ mà nhân viên của ông đã tạo dựng được với khách hàng.
Không nên áp dụng phương pháp phản hồi khích lệ một cách máy móc, mọi người sẽ nhận ran gay là chúng ta không thật lòng, khách sáo, giả dối đưa đến sự mất niềm tin. Hãy động viên, khích lệ người khác theo cách họ mong đợi, chứ không phải theo cách chúng ta muốn, và phương pháp khích lệ chỉ có hiệu quả khi chúng ta thật sự chân thành muốn làm điều gì đó.
Anne Marie trao cho Wes tấm danh thiếp. Giữ liên lạc nhé! Hãy thông báo cho tôi biết mọi chuyện tiến triển như thế nào.
‐ Cám ơn bà, Wes nói. Wes cảm nhận rõ ràng rằng Anne Marie rất thật lòng muốn hỗ trợ ông, Wes chia tay bà trong niềm phấn khích.
CHƯƠNG 4: ÁP DỤNG HIỆU QUẢ Ở CÔNG TY
Trước đây, Wes gặp nhiều khó khăn trong công việc quản lý nhân viên, đôi lúc anh cảm thấy chán nản. Mối quan hệ của anh với Merideth – trưởng nhóm của một nhóm kế toán – rất căng thẳng sau vài lần anh chỉ trích thẳng thừng cô ta. Harvey và Gus thì luôn có thái độ kình chống anh vì ganh tị khi anh được thăng chức.
Sau khi đi Florida trở về, ngay ngày đầu tiên anh quay lại làm việc, Wes muốn áp dụng ngay cách phản hồi khích lệ, một phương pháp mà anh đã học được trong chuyến đi, với mong muốn xây dựng một tập thể hoạt động hiệu quả hơn.
Bước theo hành lang, Wes nhận ra Merideth đang đi tới, cô định rẻ qua lối khác, nhưng Wes đã gọi theo:
‐ Cô Merideth, tôi cần nói chuyện với cô một chút.
‐ Tôi thật sự đang rất bận, ông Wes ạ!
Bằng một giọng thoải mái và thân thiện, Wes gợi chuyện:
‐ Gần đây, cách giao dịch hiệu quả của cô với các nhà cung cấp đã gây cho tôi một ấn tượng mạnh.
‐ Vậy à? Merideth tránh ánh mắt của Wes, Wes bảo:
‐ Tôi đã tranh luận gay gắt với một trong những nhà cung cấp về lô hàng đến trễ, nhưng tôi đã không mấy thành công. Tuy nhiên, không hiểu sao cô đã làm được điều đó.
Gương mặt Merideth sáng lên. Rõ ràng, cô không quen nhận được những lời khen như vậy từ Wes, nhưng cô cảm nhận Wes nói rất chân thành. Wes nói tiếp:
‐ Vì thế, tôi nhờ cô gúp cho một việc, June và Edmund chắc chắn họ có thể học hỏi nhiều điều từ cô đấy, Merideth ạ. Cô có thể sẵn lòng giúp họ được không?
Merideth cười rất tươi và vui vẻ nhận lời:
‐ Dĩ nhiên rồi, không có vấn đề gì đâu.
Wes cảm thấy như gánh nặng được nhắc khỏi vai mình, rõ ràng đã có sự thay đổi. Wes ra thông báo có cuộc họp vào ngày mai cùng với các nhân viên quản lý cao nhất của mình.
Gần đến giờ họp, Wes ôn lại những điều đã thu thập được từ chuyến thăm Thế giới Đại dương và từ bài nói chuyện cũng như những lần tiếp xúc với Anne Marie.
Wes bắt đầu kể cho mọi người nghe về chuyến thăm Thế giới Đại dương, về những ý tưởng của Anne Marie. Wes thừa nhận với mọi người rằng, trước đây anh quá chú trọng đến những điều tiêu cự, giờ đây anh muốn thay đổi. Anh chia sẻ với họ phương pháp động việ khích lệ, và yêu cầu họ giúp đỡ anh.
Harvey nhướn mắt ra hiệu với Gus đầy vẻ hoài nghi. Mọi người im lặng nhìn nhau thăm dò.
‐ Tôi sẽ gúp anh ngay bây giờ. Giọng nói dõng dạc của Merideth cất lên phá tan sự yên lặng.
‐ Cám ơn Merideth. Wes nói.
Merideth tiếp tục:
‐ Chúng ta làm việc không phải chỉ vì để được công nhận công lao. Nhưng tôi thừa nhận rằng nếu được quan tâm hơn thì công việc sẽ có ý nghĩa hơn nhiều. Giờ thì tôi đã thấy rằng anh muốn làm điều đó ở đây, tôi rất muốn giúp đỡ nếu tôi có thể.
Mọi người có vẻ lắng nghe chăm chú, nhưng chắc chắn còn một số trong họ vẫn còn thái độ hoài nghi. Rời phòng họp, ai nấy đều trở về bàn làm việc nghiêm túc chứ không tụm năm, tụm ba như Wes tưởng. Nhưng Wes biết rõ sẽ có nhiều cuộc bàn tán diễn ra quanh bình lọc nước lạnh, trong phòng tạp vụ và trong bãi đậu xe. Nhưng Wes có cảm giác an tâm vì đã có những đồng minh hỗ trợ.
CHƯƠNG 5: ÁP DỤNG TÍCH CỰC TRONG GIA ĐÌNH
Gần đây, quan hệ giữa Wes và Joy, vợ anh, có vẻ căng thẳng. Wes nhận thấy rằng Joy thường chỉ tập trung vào những khía cạnh tiêu cực mà thôi. Cô thường nêu ra những điều sai trái của chồng như đi làm về muộn, không quan tâm giáo dục con cái… Hai cô con gái, Allie mười bốn tuổi và Meg mười hai tuổi thì chí chóe cải nhau suốt, nhà cửa bừa bộn. Đôi lúc Joy bực mình hét toáng lên: “Ngày nào mẹ cũng phải đi làm, về đến nhà đã mệt nhừ cả người, nhà cửa thì ngổn ngang…!” bà chợt òa khóc khi thấy chồng về.
Wes cảm thấy mình có lỗi, đã để không khí gia đình trở nên căng thẳng như vậy. Wes choàng tay ôm vợ, chờ đến khi cô bình tĩnh lại, anh nói: “Anh nghĩ, đã đến lúc gia đình mình nên đi Florida nghỉ cuối tuần một chuyến.”
Sau khi đi Florida về, không để mất thời gian, Wes và Joy khéo léo tổ chức một cuộc họp gia đình. Hai người cùng thống nhất rằng nên thay đổi cách dạy con càng sớm càng tốt.
Wes mở đầu buổi trò chuyện:
‐ Đi tham quan Thế giới Đại dương cùng bố mẹ, bố biết hai con rất thích thú. Trong tất cả những gì hai con học được, có điểm nào đặc biệt không?
Meg nhanh nhẩu:
‐ Con thích nhất một ý mà chú huấn luyện viên trình bày là chỉ tập trung vào những điều tốt mà cá voi làm được, chứ không để ý đến những hành vi không đúng của chúng.
Allie tiếp lời:
‐ Chú huấn luyện viên nói, nếu ta tập trung vào những hành vi ta mong muốn, ta sẽ nhận được nhiều hơn nữa loại hành vi đó.
Wes nhận xét:
‐Các con thông minh lắm! Đó là những phương pháp động viên khích lệ mà các chú huấn luyện viên đã áp dụng đối với cá voi. Các con có nghĩa mình nên áp dụng phương pháp động viên khích lệ này ở nhà mình không nhỉ? Bố mẹ cảm thấy có lỗi về cách mà bố mẹ đối xử với các con trước đây.
Joy thêm:
‐ Bố mẹ muốn làm tốt hơn, nhưng để thay đổi hoàn toàn, trước tiên, cả nhà mình cần thỏa thuận một số điều mà mọi người cần làm, từ đó, áp dụng phương pháp khích lệ mỗi khi chúng ta thực hiện đúng điều đã thỏa thuận.
Allie nghiêm trang đáp:
‐ Chúng con cũng cảm thấy có lỗi, vì chúng con chưa quan tâm đến bố mẹ. Hai cô gái lần lượt tự nhận và phân công nhau một số việc trong nhà.
Joy nhìn chồng, nói:
‐Anh biết không, em bắt đầu cảm thấy thích thú với phương pháp động viên khích lệ rồi đấy, mấy lâu em chỉ biết bắt lỗi.
‐ Anh cũng vậy mà! Có lẽ anh chưa tập trung vào những điểm tích cực của em và các con.
Wes và Joy đồng tình: “Công việc là quan trọng, nhưng gia đình cần được ưu tiên hàng đầu. Gia đình hạnh phúc thì mọi hoạt động, mọi công việc sẽ trở nên hoàn hảo.”
CHƯƠNG 6: BÀI HỌC LỚN LAO TỪ MỘT ĐIỀU BÌNH DỊ
Vào một buổi sáng, ông Jim Barnes, sếp trực tiếp của Wes, gọi Wes để trao đổi:
‐ Tôi đoán anh cũng đã rõ là thời gian vừa qua, doanh thu ở bộ phận anh phụ trách đã sút giảm khá nhiều. Anh có thể trình bày cho tôi rõ nguyên nhân được không?
Wes hơi chựng lại, rồi anh trình bày rõ ràng:
‐ Đó là số khách hàng ở Minnesota, trước đây họ đặt hàng rất nhiều, nhưng đã giảm bớt từ ba tháng nay. Và tôi cũng đã chuyển đổi nhân sự phụ trách, tôi nghĩ, họ sẽ đặt hàng nhiều trở lại.
‐ Tôi không cần biết anh làm gì, nhưng anh phải hối thúc nhân viên tăng năng suất đi chứ? Tôi cũng có nghe qua về kiểu quản lý mà anh đang áp dụng. Nào là khích lệ, chuyển hướng gì gì đó… anh bày ra những điều đó để làm gì?
‐ Đừng lo, anh Jim. Đó là một cách quản lý mới. Nó được nghiên cứu kỹ rồi, và nó sẽ mang lại hiệu quả tốt thôi. Anh Jim, có ai đến nói gì với anh phải không?
‐ Tôi sẽ không nêu đích danh ai cả ‐ Jim lắc đầu vẻ bực bội – nhưng trong tuần rồi, có tới hai nhân viên nói rằng anh đanh đánh mất vị thế lãnh đạo của mình.
Rời phòng của Jim, Wes cảm thấy lòng nặng trĩu. Cuối buổi chiều hôm đó khi biết Harvey và Gus đang ngồi trong phòng giải lao, Wes đến gặp họ và trao đổi:
‐ Như hai anh đã biết, doanh số đang giảm sút, và chúng ta có thể phục hồi doanh số nếu không có
những mối bất hòa với nhau. Tôi cần hai anh hợp tác trong công việc và đừng tìm cách phá hoại phương pháp quản lý mới của tôi. Trong vòng sáu tháng tới, nếu kết quả công việc không khả quan, sau thời gian đó, tôi đồng ý từ bỏ cương vị quản lý của mình. Các anh nghĩ sao?
Harvey và Gus miễn cưỡng gật đầu đồng ý. Wes nói tiếp:
‐ Cám ơn các anh. Tôi biết các anh chẳng thích thú gì khi nói “đồng ý” với tôi. Nhưng các anh đã tán thành vì công việc chung. Điều đó khiến tôi rất quý các anh.
Sáng hôm sau, Wes gọi cho Anne Marie, qua trao đổi, bà Anne Marie nhấn mạnh:
“Lời khuyên của tôi là ông hãy cứ giữ quan điểm của mình, những kẻ bảo thủ, chống đối vì họ e dè trong giai đoạn đầu, nhưng khi họ chấp nhận, họ sẽ ủng hộ ông thôi. Hãy tin vào những cộng sự xung quanh. Phương pháp động viên tích cực khích lệ chắc chắn sẽ thành công thôi.
Hãy nói cho họ biết phương pháp động viên tích cực khích lệ sẽ tạo cho mọi người có cơ hội chiến thắng như nhau. Điều này sẽ động viên mọi người cạnh tranh thi đau với chính bản thân họ. Chiến thắng của người này không hề đồng nghĩa với chuyện thua thiệt của người khác.”
Đêm đó Wes không thể ngủ được, sáng hôm sau anh đến công ty sớm hơn thường lệ, bất ngờ anh gặp Merideth cũng đi làm sớm.
‐ Chào sếp, chúc ông một buổi sáng tốt lành. Rồi dường như nhận ra nét mặt thảm hại của Wes, cô hỏi:
‐ Có chuyện gì đang xảy ra với ông sao?
‐ Mọi chuyện đều tốt cả ‐ Wes đáp hờ hững
‐ Tôi nghĩ, Merideth nói, chuyện gì cũng có những khó khăn riêng của nó, nhưng điều đó không có nghĩa là không có cách giải quyết. Nếu ông đang dự định bỏ dở việc áp dụng phương pháp động viên tích cực thì không được đâu nhé!
Bỗng nhiên, Wes như được tiếp thêm sức mạnh. Sự động viên của Anne Marie cộng thêm những lời chân thành của Merideth đã làm anh tự tin hơn. Anh cảm thấy mình không cô đơn.
Trong những tháng tiếp theo, phương pháp quản lý mới của Wes đã bắt đầu lan tỏa ra các phòng ban khác trong công ty. Dần dần những thay đổi tích cực trong ứng xử đã tạo ra bước ngoặt về kinh doanh: Doanh số của mọi ngwòi đều bắt đầu gia tăng, nhưng, điều tạo nhiều cảm xúc nhất cho Wes là Harvey và Gus tìm gặp anh và tâm sự.
“Chúng tôi biết là anh đã cố gắng rất nhiều trong thời gian qua để xoay chuyển tình thế, ra sức hỗ trợ mọi người còn chúng tôi lại đi cản đường. Chúng tôi đến để nói với anh là chúng tôi sẽ ủng hộ anh hết mình.”
Barnes không thể chối cãi được hiệu suất làm việc ở bộ phận của Wes, và ông rất vui thấy sự đoàn kết và ủng hộ nhiệt tình của Harvey và Gus đối với Wes. Wes nhớ mãi nụ cười trên gương mặt của sếp mình khi Barnes nói với anh: “Giỏi lắm, Wes! Anh thật đáng khen.”
PHẦN KẾT
Một năm sau, Wes trở lại Thế giới Đại dương để thăm lại những người bạn cũ. Wes lên khán đài để xem sô biểu diễn kết thúc, mọi người bắt đầu kéo nhau ra về, ông nghe một thanh niên ngồi gần bên nói vứoi cha mẹ cậu:
“Thật thú vị bố mẹ ạ! Không biết các huấn luyện viên làm cách nào để buộc lũ cá voi hoàn thành bài biểu diễn tuyệt vời đó nhỉ?”
Wes mĩm cười, ông quay sang nói với chàng trai: “Cháu thử tìm hiểu xem, thú vị lắm đấy!”
Tóm tắt: Trần Phú An